HALİFENİN NASBEDİLMESİ (BELİRLENMESİ) İÇİN MÜSLÜMANLARA VERİLEN SÜRE

Halife’yi seçmeleri için müslümanlara verilen süre iki gecedir. Boyunlarında biat olmaksızın ikiden fazla gecenin geçmesi müslümanlara helal olmaz. Halife’nin öldüğü ya da azledildiği andan itibaren yeni Halife’yi seçmek farzdır ve iki gecelik bir süre ile sınırlandırılmıştır.

Halife seçilmeden iki geceden fazla zaman geçmişse bakılır. Eğer müslümanlar Halife seçimi ile meşgul oldukları halde engel olamadıkları zor ve çetin dış şartlar sonucu seçim gerçekleşmemişse bu durumda farzı uygulamaya çalışmalarından dolayı günah onlardan kalkar. Zira Rasul (s.a.v) şöyle buyurmuştur:

Müslümanlar, Halife’yi seçmek için uğraşmazlarsa Halife seçilinceye kadar farz hepsinin üzerine kalır ve günahkar olurlar. Halife belirlenince (nasbedilince) farz üzerlerinden kalkar. Ancak; Hilâfet’in ikamesi ve Halife’nin belirlenmesinde gösterdikleri zaaftan doğan günah üzerlerinde kalır. Allah, bir müslümanı herhangi bir farzı yerine getirmeyerek işlediği günahtan hesaba çekeceği gibi; Halife'nin nasbedilmesi farzını yerine getirmemelerinden dolayı işlemiş oldukları bir günahtan da hesaba çekecektir.

Halife’yi seçme farzının iki gece gibi bir süre ile sınırlandırılmasının deliline gelince: Sahabenin (rahm), Rasulullah (s.a.v)'in vefat haberi kendilerine ulaştıktan hemen sonra Rasululah'ın Halifesini seçmek için Saide Oğullarının sakifesinde (misafir odasında) toplanması olayı bu meselede delildir. Sahabe Saide oğullarının sakifesinde tartışıp ikinci gün halkı biat almak için camide topladılar. Neticede seçim işi iki gece ve üç gündüzde gerçekleşti.

Yine, Ömer (ra) hançerlenip öleceğini anlayınca aralarından bir Halife seçilmesi için şura ehlini belirledi ve bu işin üç gün içinde bitirilmesini istedi. Üç gün içerisinde bir Halife üzerinde anlaşılamaz ise engel olan kişinin öldürülmesi için elli müslüman tayin etti ki; bunu yaparken engel olacak kişinin şura ehli ya da sahabeden olmasına dahi bakmadı. Sahabeden de Ömer (ra)'in bu uygulamasına itiraz ve muhalefet edildiğine dair hiç bir rivayet nakledilmemiştir. İşte bu olay da iki gece üç gündüzden fazla Halifesiz kalmanın caiz olmadığına dair sahabe icmâ-ıdır. Sahabenin icmâ-ı ise; Kur'an ve sünnet gibi bir şer'i delildir.